Aθλητικοί νάρθηκες
προστασίας των δοντιών

Όλοι μας γνωρίζουμε τα πολλαπλά οφέλη του αθλητισμού στη ζωή μας σε σωματικό, ψυχολογικό,
ηθικό, πνευματικό και κοινωνικοπολιτικό επίπεδο.Γνωρίζουμε όμως τους ενδεχόμενους κινδύνους τραυματισμού
μας και πώς να προστατευτούμε; Σίγουρα έχετε ακούσει πως είτε είμαστε ερασιτέχνες, είτε επαγγελματίες
αθλητές, οφείλουμε να φοράμε τα προστατευτικά «μασελάκια» των δοντιών μας, τόσο κατά
την διάρκεια του αγώνα, όσο και κατά την προπόνηση.

Ωστόσο γνωρίζετε ακριβώς πώς μας προστατεύουν;

Όι προστατευτικοί νάρθηκες λειτουργούν ως αμορτισέρ όταν δεχόμαστε χτύπημαστο στόμα, στη γνάθο
ή στο πηγούνι – στις τρεις περιοχές όπου συμβαίνουν βασικάκαι κατά κύριο λόγο τραυματισμοί στο πρόσωπο.
Τι συμβαίνει όταν δεν υπάρχει προστασία στο σημείο της πρόσκρουσης;

Βλάβη! Και συνήθως αιματηρή!

Ας ρίξουμε μια ματιά στα τρία είδη τραυματισμών που προκαλούνται μετά από χτύπημα του προσώπου:

 

Απευθείας χτύπημα στο στόμα

Το χτύπημα στο στόμα μπορεί να προκληθεί με μπαλάκι, μπάλα, ρακέτα,

μπαστούνι, κουπί, χέρι, αγκώνα, ή κεφαλιά. Προκαλεί βλάβη στα χείλη, στα

μάγουλα, στα ούλα και στα δόντια.

 

Άμεσο χτύπημα στο σαγόνι

Το απευθείας χτύπημα στο σαγόνι μπορεί να προκαλέσει βλάβη στις γνάθους, στα
δόντια και στις αρθρώσεις των γνάθων που βρίσκονται αριστερά και δεξιά, μπροστά
από τα αυτιά μας.

 

Χτύπημα κάτω από το πηγούνι

Συνήθως, αυτό το χτύπημα προέρχεται από έναν ώμο, χέρι, αγκώνα, γόνατο ή

παπούτσι που έρχεται από κάτω σε μια ανοδική γωνία. Όταν η πρόσκρουση γίνεται

κάτω από το πηγούνι, η δύναμη σπρώχνει την κάτω γνάθο προς την άνω γνάθο

προκαλώντας βλάβη στις γνάθους, στα δόντια και στην άρθρωση των γνάθων

Η ΓΝΩΣΗ ΕΙΝΑΙ ΑΣΦΑΛΕΙΑ!!!

ΟΙ ΕΞΑΤΟΜΙΚΕΥΜΕΝΟΙ ΑΘΛΗΤΙΚΟΙ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΤΙΚΟΙ ΝΑΡΘΗΚΕΣ ΠΡΟΣΦΕΡΟΥΝ 3 ΕΙΔΩΝ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ:

1. Προστασία από στοματικό τραυματισμό

Ένας εξατομικευμένος αθλητικός προστατευτικός νάρθηκας κατασκευασμένος αποκλειστικά και μόνον για τον αθλητή που θα τον φορέσει και θα τον χρησιμοποιήσει, είναι σε θέση να προστατεύσει τους μαλακούς ιστούς και τα δόντια όταν συμβεί το χτύπημα. Ο προστατευτικός νάρθηκας απορροφά την κρούση προστατεύοντας όλο το υπόλοιπο στόμα.

2. Προστασία από τραύμα της άρθρωσης των γνάθων

Ένας σωστά κατασκευασμένος αθλητικός νάρθηκας, προστατεύει από τραύματα, κατάγματα και μετατόπιση στην άρθρωση των γνάθων. Αυτό επιτυγχάνεται με την απορρόφηση των κραδασμών και κατά συνέπεια τη μείωση της έντασης του κραδασμού που φτάνει στην άρθρωση των σιαγόνων καθώς συγκρούονται οι άνω και κάτω γνάθοι κατά το χτύπημα.

3. Προστασία από κατάγματα γνάθων

Παρομοίως, ένας αθλητικός νάρθηκας που έχει κατασκευαστεί αποκλειστικά και μόνο για τον αθλητή που τον φορά μπορεί να προστατεύσει τη γνάθο από τα κατάγματα μειώνοντας την κρούση από το χτύπημα.

Για να παρέχεται όμως η απόλυτη προστασία, θα πρέπει ο αθλητικός νάρθηκας να είναι κατάλληλα κατασκευασμένος. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να ταιριάζει και να εφαρμόζει απόλυτα στα δόντια, χωρίς να χρειάζεται να τον δαγκώνει ή να τον σφίγγει μέσα στο στόμα του ο αθλητής. Και αυτό συνεπάγεται ότι ο νάρθηκας είναι άνετος, επιτρέπει στον αθλητή να αναπνέει σωστά και να μιλά ή να μπορεί να φωνάξει κατά την διάρκεια της αθλητικής του δραστηριότητας.

Σύμφωνα με την Αμερικανική Εταιρεία Δοκιμασίας και Υλικών (American Society for Testing and Materials, ASTM) οι αθλητικοί στοματικοί νάρθηκες διακρίνονται σε τρεις κατηγορίες:

1) Προκατασκευασμένοι νάρθηκες (Stock type):

Οι προκατασκευασμένοι νάρθηκες από πλαστικό υλικό είναι οι πιο φθηνοί και πωλούνται στην ελεύθερη αγορά σε ένα μέγεθος για όλους τους αθλητές. Το μειωμένο πάχος τους δεν προστατεύει τα δόντια και τους γύρω ιστούς, από ενδεχόμενο κτύπημα.

Οι νάρθηκες αυτοί επειδή δεν επιδέχονται προσαρμογή στο στόμα, δυσκολεύουν τον αθλητή στην ομιλία, την αναπνοή και την κατάποση, καθώς συγκρατούνται στη θέση τους μόνο με τη συνεχή σύγκλειση των δοντιών. Γι΄αυτούς τους λόγους, ο αθλητής γρήγορα δυσανασχετεί και τους αφήνει σε ένα συρτάρι του σπιτιού του.

Οι προκατασκευασμένοι νάρθηκες προσφέρουν τη μικρότερη δυνατή προστασία στην πρόληψη των οδοντικών τραυματισμών κατά την άθληση και μπορούν να αποβούν επικίνδυνοι για την ασφάλεια του αθλητή.

2) Μερικώς προσαρμοζόμενοι νάρθηκες (boil and bite/mouth-formed):

Οι νάρθηκες αυτοί είναι προκατασκευασμένοι από θερμοπλαστικό υλικό, σχετικά φθηνοί, με μέτρια δυνατότητα προσαρμογής και συγκράτησης στα δόντια και διατίθενται στην ελεύθερη αγορά.

Ο τύπος αυτός νάρθηκα είναι ο ευρύτερα χρησιμοποιημένος και προσαρμόζεται από τους ίδιους τους αθλητές ή με τη βοήθεια των γονέων τους ,αν πρόκειται για ανήλικους, στην κουζίνα του σπιτιού, αφού πρώτα τον μαλακώσουν σε ζεστό νερό και εν συνεχεία τον τοποθετήσουν στο στόμα, πιέζοντάς τον με τα δόντια, τα δάκτυλα και τη γλώσσα, για να εφαρμόσει καλά.

Κατά την προσπάθεια προσαρμογής του, ο νάρθηκας λεπτύνεται στη μασητική του επιφάνεια (μέχρι σε ποσοστό 99%) και μειώνεται δραματικά οι όποια προστασία προσέφερε αρχικά. Έτσι ο αθλητής, φορώντας τον, έχει μια ψευδή αίσθηση προστασίας.

Ο τύπος αυτός νάρθηκα δεν διατηρεί τις διαστάσεις του, μετά από συχνή χρήση του.

Επίσης το μήκος τους είναι ανεπαρκές για να καλύψει πλήρως τα οπίσθια δόντια, στοιχείο που τους καθιστά αναποτελεσματικούς. Σε περίπτωση ελλιπούς προστασίας των δοντιών κατά τη σύγκλειση, αυξάνεται ο κίνδυνος κατάγματος της κάτω γνάθου μετά από κτύπημα. Επίσης, υπάρχει πιθανότητα, μακροπρόθεσμα, ο αθλητής να εκδηλώσει αρθρίτιδα στην κροταφογναθική άρθρωση. Η προβληματική τους συγκράτηση στο στόμα και το μειωμένο πάχος τους δεν προστατεύουν ικανοποιητικά τον αθλητή.

3) Εξατομικευμένοι νάρθηκες (Custom made):

Κατασκευάζονται από πολυμερές υλικό στο εργαστήριο, μετά από αποτύπωση των δοντιών και κατασκευή εκμαγείου στο Οδοντιατρείο.

Η υπεροχή τους έναντι των άλλων τύπων αθλητικών ναρθήκων έχει αποδειχθεί σε πλήθος μελετών.

Έχουν εξαιρετική συγκράτηση, υψηλού βαθμού αποδοχή από τον αθλητή και δίνουν τη δυνατότητα ομιλίας, αναπνοής και κατάποσης.

Κοστίζουν περισσότερο από τους άλλους τύπους ναρθήκων γιατί μεσολαβεί η κατασκευή στο εργαστήριο, όμως το όφελος από την προστασία που προσφέρουν αυτοί οι νάρθηκες είναι δυσανάλογα μεγαλύτερο , γιατί το κόστος αποκατάστασης των συνεπειών ενός ενδεχόμενου τραυματισμού είναι ιδιαίτερα υψηλό.

Κατά την κατασκευή τους λαμβάνονται υπόψη οι ιδιαιτερότητες του αθλητή (μικτή οδοντοφυΐα, ορθοδοντική θεραπεία, ιδιαίτερη σύγκλειση), του αθλήματος (επιπλέον προστασία σε συγκεκριμένες περιοχές του νάρθηκα) και οι επιθυμίες του αθλητή (επιλογή χρώματος του νάρθηκα, ενσωμάτωση του ονόματος του αθλητή).

Για την κατασκευή εξατομικευμένου νάρθηκα απαιτούνται δύο ραντεβού:

1_o ραντεβού:

Ο Οδοντίατρος θα πάρει το ιατρικό ιστορικό του αθλητή, πληροφορίες για τυχόν προηγούμενο ιστορικό τραύματος ή διάσεισης, θα ελέγξει την στοματική κατάστασή του όπως χαλασμένα δόντια, την κατάσταση των ούλων και των γύρω ιστών, τη σύγκλειση των δοντιών, τους ορθοδοντικούς ή προσθετικούς μηχανισμούς, άλλες παθολογικές καταστάσεις στο στόμα, θα ενημερωθεί για το άθλημα, τον τρόπο άθλησης (συχνότητα, διάρκεια ένταση), το είδος (πχ. προπόνηση, πρωταθλητισμός) και τη μορφή της αθλητικής δραστηριότητας (ατομική/ομαδική, χρήση εξαρτημάτων/μπάλας) και θα προτείνει τον κατάλληλο αθλητικό στοματικό νάρθηκα.

Σ΄ αυτό το ραντεβού θα γίνει η λήψη αποτυπωμάτων των δοντιών.

2_o ραντεβού

Θα γίνει η προσαρμογή, ο έλεγχος και η παράδοση του νάρθηκα στον αθλητή με οδηγίες για την καθημερινή καθαριότητα και αποθήκευσή του. Με την κατάλληλη φροντίδα και τον συστηματικό έλεγχο του Οδοντιάτρου, ο νάρθηκας μπορεί να χρησιμοποιηθεί αρκετές αθλητικές χρονιές.

Η άριστη εφαρμογή των εξατομικευμένων αθλητικών στοματικών ναρθήκων στο στόμα του αθλητή καθώς επίσης το ενδεδειγμένο πάχος του υλικού κατασκευής, προσφέρουν τη μέγιστη ασφάλεια.

Η Επιστημονική Εταιρεία Αθλητικής Οδοντιατρικής συστήνει τη χρήση εξατομικευμένου αθλητικού στοματικού νάρθηκα, σε όλα τα αθλήματα όπου υπάρχει κίνδυνος τραυματισμού στην περιοχή του στόματος και του προσώπου.